Left Behind: Weinig bekende verhalen over de vervolging van de Antwerpse Joden
Tussen 13 juni en 12 september 1942 werden meer dan 2.250 Joodse mannen vanuit België naar Noord-Frankrijk gedeporteerd om als dwangarbeider voor Organisation Todt (OT) te werken. Het Duitse bedrijf OT was verantwoordelijk voor grote bouwprojecten zoals de Atlantikwall, de verdedigingslinie van de nazi’s langs de Europese kust. Van de Joodse mannen die uit België werden weggevoerd, kwamen er minstens 1.625 uit Antwerpen. Left Behind is een project dat hun verhaal onder de aandacht brengt, net als dat van de families die ze in Antwerpen achterlieten. Lees meer.
3 Engelstalige, interactieve kaarten nodigen je uit om hun verhaal te ontdekken aan de hand van persoonlijke getuigenissen, documenten en beeld- en filmmateriaal.
- Kaart 1 Op de eerste kaart staan een aantal locaties die een rol spelen in deze geschiedenis. Het gaat voornamelijk om plaatsen in België en Noord-Frankrijk. Ook Auschwitz-Birkenau staat op deze kaart: de noodlottige bestemming waar de meeste deportatietreinen de arbeiders en hun gezinnen uiteindelijk naartoe brachten.
- Kaart 2 Een tweede kaart toont het lot van de families die in Antwerpen achterbleven. Op basis van een onderzoeks-staal van 628 van de 1.625 Joodse dwangarbeiders van Organisation Todt uit Antwerpen, toont deze kaart de impact van de rassenvervolging op 1.501 verwanten die onder hetzelfde dak leefden.
- Kaart 3 Een derde reeks kaarten nodigt u uit om de reisweg te volgen van vijf families van Antwerpse Joden die als dwangarbeiders voor Organisation Todt werkten. Elk verhaal is anders, maar allemaal illustreren ze de gruwelijke impact van de dwangarbeid op deze gezinnen.
Kaart 1
Joodse mannen uit Antwerpen werden naar ten minste 14 verschillende werkkampen van Organisation Todt in Noord-Frankrijk gedeporteerd. Deze regio stond tijdens de oorlog onder het bevel van de Militärbefehlshaber Belgien und Nordfrankreich.
Op deze kaart staan plaatsnamen die in het algemeen van belang zijn voor de geschiedenis van de mannen zelf en hun familie. Bij elke plaatsnaam hoort algemene informatie over wat zich daar heeft afgespeeld. Het gaat voor het merendeel om locaties in België en Noord-Frankrijk.
Ook de bestemming van de meeste deportatietreinen die de mannen en hun families uiteindelijk naar hun dood brachten – Auschwitz-Birkenau – staat op deze kaart. Hoewel bij de meeste van deze locaties verhalen over deportatie en dood horen, staan op de kaart ook plaatsnamen die naar hoop en overleven verwijzen, zoals Wezembeek-Oppem met zijn kindertehuis en Diksmuide met zijn ‘spooktrein’.
Kaart 2
Het Left Behind-project identificeerde tot nu toe 1.625 Joodse mannen uit Antwerpen die in de zomer van 1942 als dwangarbeider naar de slavenkampen van Organisation Todt in Noord-Frankrijk werden gestuurd.
Van 628 van deze 1.625 geïdentificeerde mannen – een groot onderzoeks-staal dat representatief is voor de hele groep arbeiders – toont deze kaart 1.501 familieleden. De volledige lijst van alle 1.625 geïdentificeerde Joodse arbeiders van Organisation Todt uit Antwerpen kan hier worden geraadpleegd.
De kaart toont de evolutie in de tijd: vanaf 13 juni 1942 (toen het eerste konvooi met arbeiders uit Antwerpen naar Noord-Frankrijk vertrok), tijdens de vijf grote razzia’s in de stad (15/16 en 28/29 augustus, 11/12 en 22/24 september 1942 en 3/4 september 1943) tot de bevrijding van Antwerpen op 4 september 1944.
Kaart 3
Op deze kaart kun je een van de verhalen kiezen die meer vertellen over het lot van de families van Joodse arbeiders van Organisation Todt uit Antwerpen.
Elk verhaal is anders, maar allemaal illustreren ze de gruwelijke impact van de dwangarbeid op deze gezinnen. Tussen 13 juni en 12 september 1942 deporteerde Organisation Todt meer dan 1.625 Joodse mannen uit Antwerpen naar Noord-Frankrijk.
Deze echtgenoten, vaders, broers en zonen werden tewerkgesteld op bouwplaatsen aan de Atlantische kust of in de Franse Ardennen, waar ze werden gedwongen bunkers, wegen en andere installaties ter voorbereiding van de Atlantikwall te bouwen. Hun gezinnen bleven achter in Antwerpen en kregen het, net als de dwangarbeiders van Organisation Todt zelf, zwaar te verduren door vervolging en deportatie.
In deze video wordt het wedervaren van de familie Peretz in beeld gebracht.
